Meditatie ds. Gerard Rinsma zondag 4 juni 2017 50ste dag na Pasen (Pinksteren)
Epistellezing: Handelingen 2: 1-11 Evangelielezing: Johannes 20:19-23
Gemeente van onze Heer Jezus Christus,
Bij Pinkster wordt vaak gedacht aan enthousiasme, pinkster associëren we vaak met tongentaal, met uitbundigheid. Maar juist daardoor ontgaat ons vaak de kern. Misschien komt dat omdat we elke keer door het pinksterverhaal op het verkeerde been worden gezet en de vorm zijn gaan verwarren met de inhoud.
Want de vorm zijn de tongen van vuur, het geluid van een geweldige windvlaag en het spreken in vreemde talen. Heel mooi en indrukwekkend, maar ook in het pinksterverhaal gaat het om de inhoud.
Daarop wijst de apostel Paulus, als hij aan de gemeente in Ko-rinthe schrijft: toen ik bij u kwam om u het geheim van God te verkondigen, beschikte ik niet over uitzonderlijke welsprekendheid of wijsheid, laat staan over imponerende natuurverschijnselen.
Nee, zegt Paulus, over dat soort bijzondere gaven beschikte ik niet. Ik kwam bij u in al mijn zwakheid en ik was angstig en onzeker. Maar het ging mij niet om de vorm, maar om de inhoud. Ik had besloten u geen andere kennis te brengen dan die over Jezus Christus – de ge-kruisigde. En de boodschap die ik verkondigde overtuigde niet door wijsheid, of spectaculaire genezingen, nee, de boodschap bewees zich door de kracht van de Geest. Want uw geloof moest niet op menselijke wijsheid steunen, maar op de kracht van God.
Maar dan zegt de apostel iets wat heel vaak over het hoofd is ge-zien: ook al is het niet mijn wijsheid geweest, die u overtuigd heeft, maar is het te danken aan de kracht van God, door wie u tot inzicht bent gekomen, toch is wat wij verkondigen wijsheid voor wie volwassen is in het geloof.
Volwassen in het geloof. In de oude vertaling sprak nog over ‘rijp’ en nog verder terug sprak de Statenvertaling van ‘volmaakt.’ Maar er zijn goede redenen om het woord ‘’volwassen’ te handhaven. Want verderop schrijft hij: Broeders en zusters, wees in uw denken niet als kinderen, maar wees in uw denken volwassen.
Maar wanneer ben je dat? En hoe word je dat? En hoe lang duurt het? Met achttien jaar heet je in onze tijd meerderjarig en mag je zelf je pilsje bestellen, maar ben je als meerderjarige dan automatisch volwas-sen? En volwassen in het geloof? Volwassen in het denken? Misschien herinnert u zich nog de kerstavondviering: het puzzelstukje, dat toen werd uitgereikt. Sommigen zullen misschien hebben gedacht: wat moet ik ermee?
Zo kwam ook de boodschap van de engelen uit de hemel vallen. En werd het opgeraapt door de herders, en verder gegeven aan Maria. Maria, die het weer door gaf aan haar kind, die op zijn beurt in de synagoge van Nazareth het wereldkundig maakte en doorgaf aan zijn leerlingen. Maar ook zij begrepen niet wat de bedoeling was. En al helemaal niet, toen hij gevangen genomen werd, gekruisigd, gestorven. ‘’Wij leefden in de hoop dat hij degene was die Israël zou bevrijden” zeggen de Emmaüsgangers tegen hun medereiziger. Waarop die uitroept: “Hebt u dan zo weinig verstand en bent u zo traag van begrip dat u niet gelooft in alles wat de profeten gezegd hebben?”
Pas nu: vijftig dagen later na Pasen, nadat de opgestane Christus gedurende veertig dagen in hun midden verschenen was en met hen over het koninkrijk van God sprak , is de boodschap uit de hemel op aarde geland. Is het goede nieuws, dat volgens de engel het hele volk met grote vreugde zou vervullen nu tot de mensen doorgedrongen. En horen de omstanders Petrus spreken in klare mensentaal.
Nu worden de puzzelstukjes bij elkaar gelegd. Wat mensen meenden tot zwijgen te hebben gebracht, is door God tot leven gewekt en door God tot aan zijn rechterhand verheven. Dat is één.
Twee: de heilige Geest, die Jezus van zijn Vader had ontvangen en ons door hem beloofd is, is op ons neergedaald. En dat is wat u ziet en hoort. zegt Petrus. Dat klinkt volwassen. En dat is het ook. Want zijn woorden worden begrepen. Want als de mensen dit horen, zijn ze diep getroffen.
Misschien mag je op grond van dit pinksterverhaal daarom wel stellen: 1. volwassen geloof is in staat met anderen, met anders – met niet-gelovigen te communiceren, 2: volwassen geloof is in staat om mensen te overtuigen. 3. volwassen geloof durft de waarheid te zeggen en misstanden aan de kaak te stellen.
Want in de afgelopen week werd mij in Berlijn nog eens duidelijk: als niet 500 jaar geleden niet een monnik de moed had gehad om 95 stellingen op de kapeldeur te spijkeren, als niet 500 jaar geleden diezelfde monnik de moed had gehad om de keizer te trotseren, dan had ik, dan had u hier waarschijnlijk niet gezeten.
Maar Luther zou de wereld niet hebben overtuigd, als hij onzin had verkondigd of in tongentaal gesproken. En Luther zou niet in de ban zijn gedaan, als hij de aflaathandel ongemoeid had gelaten.
En tenslotte: volwassen geloof laat zich niet voor karretjes van machthebbers spannen. Niet die van het Sanhedrin, niet die van de paus van Rome, niet die van Poetin, niet die van Trump, niet die van Netanyahu. Volwassen geloof heeft geleerd om niet iedereen te ge-loven, die uit naam van God of uit naam van het volk zegt te spreken. Nee, volwassen geloof heeft geleerd allereerst zelf na te denken, zelf te bepalen, zelf te onderscheiden wat we willen en kunnen geloven en wat niet. Ook dat is Pinkster. Of zoals Paulus zegt: Christus heeft ons (denken) bevrijd opdat wij in vrijheid (van denken) zouden leven; houd dus stand en laat u niet opnieuw een slavenjuk opleggen. Amen.